عهدنامه

۱. خدایا با تو عهد می‌بندم که بکوشم یکدل باشم و با رویگردانی از جهات متفرق به سوی قبله‌‌ی واحد، جمعیت خاطر پیدا کنم؛ چرا که به ما گفته‌ای: «أَأَرْبَابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَیْرٌ أَمِ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ»(یوسف/۳۹)، «ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فِیهِ شُرَکَاءُ مُتَشَاکِسُونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِرَجُلٍ هَلْ یَسْتَوِیَانِ»(زمر/29)، «وَمَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَکَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّیْرُ»(حج/31)

۲. خدایا با تو عهد می‌بندم که دنیا را سرای آزمون و عرضه‌ی نیکوترین عمل بدانم و نه محل آسایش و تن‌پروری. می‌کوشم در نمایشگاه زندگی، زیباترین‌ها و نیکوترین‌ها را پیشکش کنم؛ چرا که به ما آموخته‌ای: «إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الْأَرْضِ زِینَةً لَهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا»(کهف/۷)

۳. خدایا با تو عهد می‌بندم که هر عمل محسنانه‌ای را بی‌چشمداشت و منت انجام دهم و به خاطر داشته باشم که هر نیکویی که می‌کنم اول از همه، به خود کرده‌ام و بازتاب خوب آن به من باز می‌گردد، پس منتی بر دیگران نیست. همچنین از یاد نبرم که هر بدی که از من سر بزند، نخستین کسی که از آن زیان می‌بیند خودم هستم؛ چرا که به ما آموخته‌ای: «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا»(اسراء/۷)، «یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا بَغْیُکُمْ عَلَى أَنْفُسِکُمْ»(یونس/۲۳)

۴. خدایا با تو عهد می‌بندم که بکوشم مراقب کوچک‌ترین سخنان و اعمالم باشم، چرا که به ما آموخته‌ای هیچ عمل کوچک و بزرگی، مغفول و نادیده نمی‌ماند: «إِنْ تَکُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَکُنْ فِی صَخْرَةٍ أَوْ فِی السَّمَاوَاتِ أَوْ فِی الْأَرْضِ یَأْتِ بِهَا اللَّهُ»(لقمان/۱۶)، «فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ * وَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ»(زلزال:۷/۸)

۵. خدایا با تو عهد می‌بندم که فراموش نکنم همواره فقیر و نیازمند هستم و هستی من آغشته به ضعف و شکنندگی است و نباید دچار توهم استغنا شوم؛ چرا که به ما آموخته‌ای: «خُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِیفًا»(نساء/۲۸)، «یَا أَیُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ»(فاطر/۱۵)، «إِنَّ الْإِنْسَانَ لَیَطْغَى * أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَى»(علق:۶/۷)

۶. خدایا با تو عهد می‌بندم که تنها دعوتگر به خیر(یدعون الی الخیر) و خیرخواه (ناصح امین) باشم و هرگز خود را حسابرس، داور، وکیل، نگهبان و زمام‌دار دیگران ندانم؛ چرا که به ما آموخته‌ای: «وَمَا جَعَلْنَاکَ عَلَیْهِمْ حَفِیظًا وَمَا أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِوَکِیلٍ»(انعام/۱۰۷)، «لَسْتَ عَلَیْهِمْ بِمُصَیْطِرٍ»(غاشیه/۲۲)، «فَإِنَّمَا عَلَیْکَ الْبَلَاغُ وَعَلَیْنَا الْحِسَابُ»(رعد/۴۰)، «لَیْسَ لَکَ مِنَ الْأَمْرِ شَیْءٌ أَوْ یَتُوبَ عَلَیْهِمْ أَوْ یُعَذِّبَهُمْ»(آل‌عمران/۱۲۸)

۷. خدایا با تو عهد می‌بندم که اجازه ندهم حب و بغض‌ها و منافع، مانع رعایت انصاف و دادگری من باشند و می‌کوشم حتی با دشمنانم نیز بر اساس انصاف و عدالت رفتار کنم؛ چرا که به من آموخته‌ای: «وَلَا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلَّا تَعْدِلُوا»(مائده/۸)، «کُونُوا قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ وَلَوْ عَلَى أَنْفُسِکُمْ أَوِ الْوَالِدَیْنِ وَالْأَقْرَبِینَ»(نساء/۱۳۵)

۸. خدایا با تو عهد می‌بندم که از آنچه آگاهی ندارم پیروی نکنم و از سرسپردگی کورکورانه پرهیز کنم؛ چرا که به ما آموخته‌ای: «وَلَا تَقْفُ مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ کُلُّ أُولَئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا»(اسراء/۳۶)

۹. خدایا با تو عهد می‌بندم که خطاهای دیگران را به دیده‌ی اغماض و گذشت بنگرم،‌ چرا که می‌دانم تو آنگونه با من رفتار می‌کنی که من با دیگران رفتار می‌کنم: «وَلْیَعْفُوا وَلْیَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ»(نور/۲۲)

۱۰. خدایا با تو عهد می‌بندم که دچار این پندار سراسر اشتباه نشوم که گشایش‌های مادی و دستیابی به ثروت و قدرت، نشانه‌‌ی تکریم تو و استحقاق من است و تنگناها و محرومیت‌ها ناشی از خوارداشت تو و ناشایستگی من؛ چرا که به ما آموخته‌ای منع و عطاهای دنیوی، صِرفاً از باب امتحان است و نه تکریم و توهین: «فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَکْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَکْرَمَنِ * وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَهَانَنِ»(فجر:۱۵/۱۶)

۱۱. خدایا با تو عهد می‌بندم که در گشایش‌ها و فراخنا‌های مادّی، خودبین و خودمدار نباشم و دیگران را هم در آنچه عطا کرده‌ای سهیم کنم و همچنین در تنگناها و محرومیت‌ها، نالان و ناامید نباشم و خود را با صبر جمیل بیارایم و بکوشم از زمره‌ی آنانی نباشم که در نعمت، سرمست و خودگزین و در مشقت، نومید و نالانند: «وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنْسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ کَانَ یَئُوسًا»(اسراء/۸۳)، «إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا * وَإِذَا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعًا»(معارج:۲۰/۲۱)

۱۲. خدایا با تو عهد می‌بندم که از یاد نبرم تمام ذرّات زمین و آسمان، زنده و تسبیح‌گو هستند و جهان یکسره هوشیاری و آگاهی است؛ چرا که به ما آموخته‌ای: «تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِیهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَکِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ»(اسراء:۴۴)

۱۳. خدایا با تو عهد می‌بندم که در زمینه‌های خیر با همگان هم‌کوشی و هم‌‌یاری کنم و قضاوت و داوری را به تو واگذارم. در زمینه‌های «برّ» و «تقوی» با همگان تعاون کنم و اختلافات من با دیگران، مانع همیاری در امور خیر نگردد؛ چرا که ما آموخته‌ای: «وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ»(مائده/2)، «وَلِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیهَا فَاسْتَبِقُوا الْخَیْرَاتِ»(بقره/۱۴۸)، «فَاسْتَبِقُوا الْخَیْرَاتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُکُمْ جَمِیعًا فَیُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ»(مائده/۴۸)

۱۴. خدایا با تو عهد می‌بندم که فراموش نکنم همیشه تنها هستم و به تنهایی باید پاسخ‌گوی زندگی‌ام باشم و دیگران هرگز نمی‌توانند بارِ تقصیرات مرا به دوش بگیرند؛ چرا که به ما آموخته‌ای: «وَکُلُّهُمْ آتِیهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَرْدًا»(مریم/۹۵)، «وَلَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادَى کَمَا خَلَقْنَاکُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ»(انعام/۹۴)، «وَلَا تَکْسِبُ کُلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَیْهَا وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى»(انعام/۱۶۴)

۱۵. خدایا با تو عهد می‌بندم که قدردان و شکرگزار هستی و زندگی باشم؛ چرا که به ما آموخته‌ای شکرگزاری مایه‌ی تعالی ماست:‌ «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ»(ابراهیم/۷)، «کُلُوا مِنْ رِزْقِ رَبِّکُمْ وَاشْکُرُوا لَهُ»(سبأ/۳۴)، «وَاشْکُرُوا لِی وَلَا تَکْفُرُونِ»(بقره/۱۵۲)

۱۶. خدایا با تو عهد می‌بندم که آنچه آموخته‌ام و می‌آموزم، مایه‌ی سرمستی و خودفراموشی من نگردد، بلکه هر چه بیشتر مرا خاشع و افتاده گرداند؛ چرا که به ما آموخته‌ای علم حقیقتی آن است که به خشیت بینجامد و ما را خودستا و خودبین نکند: «فَلَمَّا جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنَاتِ فَرِحُوا بِمَا عِنْدَهُمْ مِنَ الْعِلْمِ»(غافر/۸۳)، «إِنَّمَا یَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ»(فاطر/۲۸)

۱۷. خدایا با تو عهد می‌بندم که از یاد نبرم آنچه اصلِ کار است «قلب سلیم» و دل پیراسته است و داشته‌های ما، اعم از اموال و حامیان و هواداران، زودگذر هستند: «یَوْمَ لَا یَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ* إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ»(شعراء:۸۸/۸۹)

۱۸. خدایا با تو عهد می‌بندم که روی زمین با تکبر و نخوت راه نروم و از دیگر هم‌نوعانم رخ بر نتابم؛ چرا که به ما آموخته‌ای: «وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ»(لقمان/۱۸)

۱۹. خدایا با تو عهد می‌بندم که تنوع‌های نژادی، زبانی و قومی را ارج بنهم و از آیات تو بدانم و رنگ و نژاد انسان‌ها را تنها اسباب هم‌شناسی(تعارف) قرار دهم و نه عامل مرزکشیدن، فاصله انداختن، تمسخر و یا تحقیر: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ»(حجرات/۱۳)، «وَمِنْ آیَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِکُمْ وَأَلْوَانِکُمْ»(روم/۲۲)

۲۰. خدایا با تو عهد می‌بندم سخنانم نرم، دل‌پذیر، منصفانه و استوار باشند، با دیگران به نیکی و بلکه به نیکوترین شیوه حرف بزنم؛ چرا که به ما آموخته‌ای: «وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا»(انعام/۱۵۲)، «وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَعْرُوفًا»(نساء/۸)، «فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَیِّنًا»(طه/۴۴)، «فَقُلْ لَهُمْ قَوْلًا مَیْسُورًا»(اسراء/۲۸)، «وَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا»(احزاب/۷۰)، «وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا»(بقره/۸۳)، «وَقُلْ لِعِبَادِی یَقُولُوا الَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»(اسراء/۵۳)

۲۱. خدایا با تو عهد می‌بندم که از امیدم مراقبت کنم و اجازه ندهم نومیدی و یأس بر من غلبه کند و دیگران را هم امیدوار بخواهم، چرا که تو به ما آموخته‌ای نومیدی، خمیرمایه‌ی کُفر است و نباید از گشایش و رحمت تو نومید شد: «وَلَا تَیْأَسُوا مِن رَّوْحِ اللَّـهِ إِنَّهُ لَا یَیْأَسُ مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْکَافِرُونَ»(یوسف/۸۷)، «وَمَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ»(حجر/۵۵)

۲۲. خدایا با تو عهد می‌بندم که حرمت و کرامت انسان‌ها را پاس دارم و جان و مال دیگران را محترم بشمارم، چرا که تو خود، انسان را تکریم کرده‌ای و ما را به رعایت مال و جان یکدیگر واداشته‌ای: «وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ»(اسراء/۷۰)، «لَا تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَکُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْکُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ»(نساء/۲۹)، «مَنْ قَتَلَ نَفْسًا بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الْأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعًا»(مائده/۳۲)

۲۳. خدایا با تو عهد می‌بندم که در مناسبات اجتماعی مشی و منشی آشتی‌جو و مسالمت‌خواه داشته باشم و در برابر کسانی که می‌خواهند مرا آشفته کرده و بیاشوبند، کریمانه و با طمأنینه رفتار کنم. در برابر مواضع نابردبار و خواهان درگیری، خویشتن‌دار باشم و تا جای ممکن درگیر امور لغو و تهی‌مایه نشوم؛ چرا که به ما آموخته‌ای: «وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا»(فرقان/٦٣)، «وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِرَامًا»(فرقان/٧٢)، «وَإِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَقَالُوا لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَکُمْ أَعْمَالُکُمْ سَلَامٌ عَلَیْکُمْ لَا نَبْتَغِی الْجَاهِلِینَ»(قصص/٥٥)، «خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ»(اعراف/١٩٩)، «فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ»(حجر/٩٤)

۲۴. خدایا با تو عهد می‌بندم برای رسیدن به کمال و خیر درونی، از آنچه دوست می‌دارم بگذرم و بخشی از داشته‌های محبوبم را به رایگان ببخشم و با دیگر هم‌نوعانم قسمت کنم و بر «شُحّ» (آزمندی و تنگ‌چشمی) غالب آیم، چرا که به ما آموخته‌ای برای دستیابی به خوبی‌ها باید از برخی خوشی‌ها عبور کرد و رستگاری از آن کسی است که خود را از آزمندی و تنگ‌چشمی(شحّ) ایمن بدارد: «وَمَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»(تغابن/۱۶)، «لَنْ تَنَالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ»(آل‌عمران/۹۲)، «وَفِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ»(ذاریات/۱۹)

۲۵. خدایا با تو عهد می‌بندم که بدی‌ها را نه به بدی، بلکه به بهترین شیوه پاسخ دهم و اینگونه‌، دشمنی‌ها را به دوستی بدل کنم، با تو عهد می‌بندم که با «نرمخویی» سبب پیوند شوم: «ادْفَعْ بِالَّتِی هِی أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَینَک وَبَینَهُ عَدَاوَةٌ کأَنَّهُ وَلِی حَمِیمٌ»(فصلت/٣٤)، «فَبِمَا رَحْمَه مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِک»(آل‌عمران/١٥٩)

۲۶. خدایا با تو عهد می‌بندم که هر کجا هستم دیگران را به «حق و راستی»، «صبر و شکیبایی» و «مهربانی و شفقت»، ترغیب و توصیه کنم و همه جا جانبِ این سه فضیلت ارزشمند را بگیرم؛ چرا که به ما آموخته‌ای همدیگر را همواره به «حق و صبر و مرحمت»، توصیه کنیم: «وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ»(بلد/۱۷)، «وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ»(عصر/۳)

۲۷. خدایا با تو عهد می‌بندم که به عهد و امانت، وفادار و پایبند باشم و امانت را به صاحب آن بازگردانم؛ چرا که به ما آموخته‌ای:‌ «وَالَّذِینَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ»(معارج/۳۲)، «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا»(نساء/۵۸)، «وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ کَانَ مَسْئُولًا»(اسراء/۳۴)

۲۸. خدایا با تو عهد می‌بندم که همواره جانب صلح و آشتی را بگیرم، چرا که به ما آموخته‌ای:‌ «وَالصُّلْحُ خَیْرٌ»(نساء/ ١٢٨)، «وَإنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا»(انفال/٦١)، «فاتَّقُوا اللهَ وَأَصْلِحُوا ذَاتَ بَیْنِکُمْ»(انفال/١)

۲۹. خدایا با تو عهد می‌بندم که فراموشت نکنم، چرا که به ما آموخته‌ای هر که تو را فراموش کند، خود را فراموش کرده‌ است و از تنگناهای زندگی، رها نخواهد شد: «وَلَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ»(حشر/۱۹)، «وَاذْکُرْ رَبَّکَ إِذَا نَسِیتَ»(کهف/۲۴)، «وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکًا»(طه/۱۲۴)

۳۰. خدایا با تو عهد می‌بندم که از فناپذیری خود غافل نباشم و از یاد نبرم که من نیز مانند همگان، میرا هستم و هر کجا که باشم، ایمن از مرگ نیستم؛ پس در پی برتری‌جویی و فرعون‌مآبی برنیایم؛ چرا که به ما آموخته‌ای:‌ «تِلْکَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِینَ لَا یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ»(قصص/۸۳)، «کُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ»(آل‌عمران/۱۸۵)، «أَیْنَمَا تَکُونُوا یُدْرِکْکُمُ الْمَوْتُ وَلَوْ کُنْتُمْ فِی بُرُوجٍ مُشَیَّدَةٍ»(نساء/۷۸)

31. خدایا با تو عهد می‌بندم که هیچ انسانی را نپرستم و در برابر هیچ انسانی سرِ عبادت و اطاعت محض، خم نکنم، حتی در برابر هوای نفس و خوشایندهای خود نیز، سرسپردگی بی‌چون و چرا نداشته باشم؛ چرا که تو به ما آموخته‌ای که یکدیگر را نپرستیم و هوای نفس را معبود خود نگردانیم و با تبعیت بی‌قید و شرط از کسی، هر چند از علما و فرزانگان باشد، در بندگی تو شرک نورزیم: «أَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ»(فرقان/43)، «وَلَا یَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ»(آل‌عمران/64)، «اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ»(توبه/31)

32. خدایا با تو عهد می‌بندم همواره به رُشد و شکوفایی خود توجه و اهتمام بلیغ داشته باشم و با انجام هر عبادت و طاعتی، در یاد داشته باشم که غرض دستیابی به رشد، طهارت و تزکیه است(خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکِّیهِمْ بِهَا/توبه:103)، چرا که به ما آموخته‌ای رستگاری ما در گروِ شکفتگی و تزکیه ماست و پیام‌های تو یاریگر ما در مسیر رُشد هستند: «إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا*یَهْدِی إِلَى الرُّشْدِ»(جن/1و2)، «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى»(اعلی/14)، «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاهَا»(شمس/9)، «لَنْ یَنَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَکِنْ یَنَالُهُ التَّقْوَى مِنْکُمْ»(حج/37)

33. خدایا با تو عهد می‌بندم که از کنار آیات و نشانه‌های تو که جهان را آکنده‌اند، بی‌اعتنا، نابینا و ناشنوا عبور نکنم. در هر چیزی سراغ از نشانه‌‌های تو بگیرم و به دیده‌ی تفکر در کاینات بنگرم؛ چرا که به ما آموخته‌ای خردمندان، اهل ذکر و تفکر هستند: «وَالَّذِینَ إِذَا ذُکِّرُوا بِآیَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ یَخِرُّوا عَلَیْهَا صُمًّا وَعُمْیَانًا»(فرقان/73)،‌ «إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ لَآیَاتٍ لِأُولِی الْأَلْبَابِ*الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ»(آل‌عمران/190و191)

34. خدایا با تو عهد می‌بندم که اهل احسان باشم و تنها به ادای حق و توجه به عدالت، بسنده نکنم، بلکه بر اساس لطف و کرم با دیگران رفتار کنم. گاهی از حقوق خود کوتاه بیایم و یا افزون از حقوق دیگران، به آنها ببخشم؛ چرا که تو نیز با ما بر اساس احسان، لطف و فضل رفتار می‌کنی و به ما آموخته‌ای به «احسان» رفتار کنیم: «إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْإِحْسَانِ»(نحل/90)، «وَأَحْسِنْ کَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَیْکَ»(قصص/77)، «وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ»(آل‌عمران/134)

35. خدایا با تو عهد می‌بندم که از یاد نبرم زندگی دنیوی سراسر فانی، سرگرمی و بازی است، و اگر چه ما حق داریم از این بازی و سرگرمی بهره و نصیبی ببریم(وَلَا تَنْسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا/قصص:77) اما نباید خاصیت بازی‌گون، ناپایدار و سرگرم‌کننده‌ی زندگی مادّی را از یاد ببریم(اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیَاةُ الدُّنْیَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِینَةٌ/حدید:20) و از تدارک توشه‌های معنوی غفلت کنیم(وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَیْرَ الزَّادِ التَّقْوَى/بقره:197)چرا که تو به ما آموخته‌ای در عینِ بهره‌مندی از مواهب دنیوی(قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّیِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا/اعراف:32) از «باقیات صالحات» و «ذکر خدا» محروم نگردیم: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ وَلَا أَوْلَادُکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ»(منافقون/9)، «الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَالْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ خَیْرٌ عِنْدَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَخَیْرٌ أَمَلًا»(کهف/46)

36. خدایا با تو عهد می‌بندم که در دام آرزواندیشی و «أمانیّ» نیفتم و از یاد نبرم که آرزوها و ادعاها اعتباری ندارند و صِرف اینکه خود را منتسب به دین و آیین خاصی بدانم و یا از تبار پاکان بینگارم، مایه‌ی نجات و رستگاری من نیست؛ چرا که به ما آموخته‌ای تنها آنچه عامل رستگاری است اعمال اکتسابی ماست و نزدیک‌ترین افراد به انبیا و پاکان، تنها کسانی هستند که از راه و شیوه‌ی آنان پیروی کنند: «لَیْسَ بِأَمَانِیِّکُمْ وَلَا أَمَانِیِّ أَهْلِ الْکِتَابِ مَنْ یَعْمَلْ سُوءًا یُجْزَ بِهِ»(نساء/123)، «وَقَالُوا لَنْ یَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ کَانَ هُودًا أَوْ نَصَارَى تِلْکَ أَمَانِیُّهُمْ»(بقره/111)، «وَقَالَتِ الْیَهُودُ وَالنَّصَارَى نَحْنُ أَبْنَاءُ اللَّهِ وَأَحِبَّاؤُهُ قُلْ فَلِمَ یُعَذِّبُکُمْ بِذُنُوبِکُمْ بَلْ أَنْتُمْ بَشَرٌ مِمَّنْ خَلَقَ»(مائده/18)، «إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْرَاهِیمَ لَلَّذِینَ اتَّبَعُوهُ»(آل‌عمران/68)، «وَأَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى»(نجم/39)

37. خدایا با تو عهد می‌بندم که فراموش نکنم حقیقت انسانی من، ابدی و جاودان است و پس از مرگ جسمانی، به حیات خود ادامه خواهد داد. تو از روح خود در من دمیده‌ای و من به بقای تو، باقی هستم:‌ «مِنْهَا خَلَقْنَاکُمْ وَفِیهَا نُعِیدُکُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُکُمْ تَارَةً أُخْرَى»(طه/55)، «وَکُنْتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْیَاکُمْ ثُمَّ یُمِیتُکُمْ ثُمَّ یُحْیِیکُمْ ثُمَّ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ»(بقره/28)، «اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَیَجْمَعَنَّکُمْ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ لَا رَیْبَ فِیهِ وَمَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَدِیثًا»(نساء/87)

38. خدایا با تو عهد می‌بندم که توش و توان خود را در تحقق خیر مبذول دارم و به جای خیرگستری، به نزاع و تفرقه دامن نزنم؛ چرا که به ما آموخته‌ای نزاع، ویرانی به بار می‌آورد و توانایی ما را تباه می‌سازد. به ما آموخته‌ای که به جای هم‌ستیزی و ردّ یکدیگر، در جهات خیر، بکوشیم. به ما آموخته‌ای که نه تنها خود از جدال‌های بی‌فرجام و «غیر احسن» بپرهیزیم بلکه هر جا درگیری و هم‌ستیزی دیدیم، در اصلاح ذات‌البین بکوشیم و دل‌های‌مان را نیز از حقد و کینه، بپیراییم: «وَلِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیهَا فَاسْتَبِقُوا الْخَیْرَاتِ»(بقره/148)، «وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ»(انفال/46)، «ربَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلًّا لِلَّذِینَ آمَنُوا»(حشر/10)، «وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا...*إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ»(حجرات/9و10)

39. خدایا با تو عهد می‌بندم که در تعامل با هم‌نوعانم «مُطفِّف»‌ نباشم،‌ چنانکه هنگام عطا و تأدیه‌ی حق، کم‌فروشی کنم و به وقت استیفا و مطالبه، فزون‌خواهی کنم. چنان نباشم که وقت ارزیابی خود، گشاده‌دستی کنم و به وقت سنجش دیگران، تنگ‌چشمی نشان دهم. اموال و اعمال خود را بزرگ ببینم و اموال و اعمال دیگران را خُرد بینگارم. به ما آموخته‌ای که خود و دیگران را به یک ترازو بسنجیم: «وَأَوْفُوا الْکَیْلَ إِذَا کِلْتُمْ وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِیمِ»(اسرا/35)، «أَوْفُوا الْکَیْلَ وَلَا تَکُونُوا مِنَ الْمُخْسِرِینَ*وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِیمِ*وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیَاءَهُمْ»(شعراء/183-181)، «وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِینَ*الَّذِینَ إِذَا اکْتَالُوا عَلَى النَّاسِ یَسْتَوْفُونَ*وَإِذَا کَالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ یُخْسِرُونَ»(مطففین/3-1)

40. خدایا با تو عهد می‌بندم که فراموش نکنم تو «ناظر آرمانی»‌ من هستی و همه‌وقت و همه‌جا، ناظر، شاهد و مراقب منی و بر نجواهای من، خیانت دیدگانم، و هر آنچه بر زبانم جاری می‌شود و یا در دل دارم، وقوف داری. حضور و نظارت تو را فرایاد خواهم داشت و می‌کوشم چنان زندگی کنم که در چشمان تو، عزیز باشم: «یَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ»(غافر/19)، «مَا یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ»(ق/18)، «مَا یَکُونُ مِنْ نَجْوَى ثَلَاثَةٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَلَا أَدْنَى مِنْ ذَلِکَ وَلَا أَکْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَیْنَ مَا کَانُوا»(مجادله/7)،‌ «أَلَمْ یَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُمْ وَأَنَّ اللَّهَ عَلَّامُ الْغُیُوبِ»(توبه/78)، «أَلَمْ یَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یَرَى»(علق/14)، «قُلْ إِنْ تُخْفُوا مَا فِی صُدُورِکُمْ أَوْ تُبْدُوهُ یَعْلَمْهُ اللَّهُ»(آل‌عمران/29)، «وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ»(توبه/105)