عقل آبی

مقالات و یادداشت‌های صدیق قطبی

عقل آبی

مقالات و یادداشت‌های صدیق قطبی

آنجلینا جولی و معنای زندگی

یادداشتی بر این گفته‌ها: آنجلینا جولی


حاصل عمر نثار ره یاری کردم

شادم از زندگی خویش که کاری کردم


آنجلینا جولی به نیکی دریافته است که کاملاً ممکن بود موقعیت‌های زندگی جور دیگری قسمت می‌شد و او یک پناه‌جویِ بی‌خانمان می‌بود. او توانسته از موقعیتی که خود در آن واقع شده است، فراتر برود و یا فراتر از موقعیتی که خود دارد، به انسان‌ها و جهان نگاه کند. نگاه کند و دریابد که اگر آنجلینا اینجاست، نه لزوماً به خاطر این است که او استحقاق و شایستگی‌اش را داشته است. آن زن پناه‌جویِ آواره را هم که نگاه می‌کند، می‌بیند شایستگی‌های کمتری از آنجلینا ندارد. آن زن آواره هم همان اندازه می‌خواهد خوشبخت باشد و به همان اندازه از شرافت و درستکاری بهره‌مند است. آنجلینا جولی در وهله‌ی اول به درک این واقعیت می‌رسد که وضعیت کنونی انسان‌ها، برخاسته‌ از موقعیت‌هایی خارج از اختیار آنان است. 

در وهله‌ی دوم، آنجلینا می‌بیند که نمی‌تواند برای این نابرابری و ناهمسانی توجیهی ارایه دهد. او نمی‌داند و به این ندانستن اذعان می‌‌کند. نمی‌داند که چرا شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده است که او یک بازیگر سرشناس سینمایی باشد و آن زن سوری، یک‌پناه‌جوی بی‌وطن...

او راز این سرنوشت نابرابر را نمی‌داند، اما یک‌چیز را می‌داند و آن اینکه باید در این زندگی به دردی بخورد. باید کاری کند. برای هم‌نوعی که مانند اوست، با همان رنج‌ها، آرزوها، قابلیت‌ها و شایستگی‌ها...

زنی که مانند آنجلینا می‌خواهد در آسودگی و آرامش زندگی کند. زنی که هیچ کم از آنجلینا ندارد جز اینکه شرایط زندگی، خارج از اختیار او، او را در وضعیتی سهمناک و محزون قرار داده است.

آنجلینا کاری به کار این نابرابری نهادین ندارد. او به یک چیز فکر می‌کند. به آنچه مادرش از او خواسته بود. مادری که در پی سرطان از دنیا می‌رود. از او خواسته بود مفید باشد. قدری جهان را زیباتر، قابل‌تحمل‌تر و ملایم‌تر کند. گام کوچکی بردارد تا جهان جای بهتری باشد. تا انسان‌‌هایی که هم‌پیکر اویند، کمتر رنج ببرند و از زندگی نصیب بیشتری بردارند. برای او همین کافی است که باور کند اگر مادرش هم‌اکنون زنده بود به داشتن او افتخار می‌کرد. برای او همین اطمینان کافی است که به دردی خورده است و این احساس مفید‌بودگی، زندگی‌اش را معنادار می‌کند. چنان‌که زندگی شاعره‌ی امریکایی، امیلی دیکنسون را:

«اگر بتوانم دلی را از شکستن باز دارم، 

بیهوده نزیسته‌ام.

اگر بتوانم رنجی را بکاهم، 

یا دردی را مرهم نهم

یا مرغکی رنجور را

به آشیانه باز آورم، 

حاشا، بیهوده نزیسته‌ام.»



*

آنجلینا جولی پیت، هنرپیشه، کارگردان و نیکوکار اهل ایالات متحده آمریکا است.

او توانسته سه بار جایزه گلدن گلوب، دو بار جایزه اتحادیه بازیگران سینما و یک بار جایزه اسکار را برنده شود. 

آنجلینا جولی از سال ۲۰۰۱ از سوی کمیسریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان به عنوان سفیر حسن نیت تعیین شده و با مسافرت به نقاط دورافتاده جهان به فعالیت در زمینه حفظ حقوق آوارگان و پناهندگان مشغول است.